Transvetten, wat zijn dat?

Gisteravond behandelde het programma Kassa het onderwerp ‘Transvetten’ (gemist? klik hier).
Transvetten, wat zijn dat nou weer?
Onder het genot van een zakje chips (naturel mini friet van de Albert Heijn) volgden we totaal onwetend het item wat door twee scholieren was aangedragen.

Transvetten zijn onnatuurlijke, geharde onverzadigde vetten die ontstaan door het industriële verhardingsproces van onverzadigde vetten (olie en zachte vetten). Zachte vetten worden gehard zodat deze makkelijker te verwerken en smeerbaar zijn en voor een betere ‘binding’ zorgen. Tijdens dit omzettingsproces van onverzadigde vetten naar verzadigde vetten ontstaan de transvetten. Maar transvetten zijn schadelijker voor de gezondheid dan verzadigde vetten. Bovendien blijken deze transvetten erg veel in de huismerken van de supermarkt producten voor te komen.
Direct stelden we het zakje chips aan een nader onderzoek onderhevig. En ja hoor, daar stond het bij de ingrediënten: transvet 0,4 g.

En wat staat er met grote letters naast:

Gebakken in Zonnebloemolie. Rijk aan onverzadigde vetten. Deze chips zijn gemaakt van geselecteerde aardappelen en worden gebakken in zonnebloemolie. Deze unieke zonnebloemolie is speciaal ontwikkeld voor het bakken van chips. Bovendien is zonnebloemolie rijk aan onverzadigde vetten. De smaak blijft onvervalst lekker.

‘Deze unieke zonnebloemolie is speciaal ontwikkeld‘?
Een frietje schoot mij spontaan het verkeerde keelgat in.
Onvervalst lekker blijkt onvervalst ongezond. Misleiding op en top.

Transvetten en cholesterol

Het hardingsproces van onverzadigde, zachte vetten heeft voor de voedingsindustrie echter wel voordelen: Roomboter is duur. Zonnebloemolie is goedkoper maar niet smeerbaar.
Onder andere zonnebloemolie blijkt na het hardingsproces en als transvet ineens smeerbaar, goed verwerkbaar en langer houdbaar. Dit transvet kom je tegen in onder andere koekjes, margarine, halvarine, snacks, pizza’s, snoep, koffiemelkpoeder, en in bijna alle producten waar margarine/halvarine of geharde plantaardige olie in zit. Het zit zelfs in de koffie, chocolademelk en soep die je uit het multifunctionele koffieautomaat op je werk trekt.
Transvetten zijn vetten die niet of nauwelijks in de natuur voorkomen. Ze zijn niet verteerbaar door ons lichaam en worden erg makkelijk opgeslagen in bijvoorbeeld onze bloedvaten, met als gevolg dat deze sneller gaan dichtslibben. De transvetten verhogen nu juist het slechte LDL Cholesterol en verlagen het goede HDL cholesterol (meer over cholesterol op Wikipedia).
Wat zitten wij met z’n allen dan het zogenaamd “gezonde” margarine en halvarine naar binnen te werken ten behoeve van een lager cholesterol en een “gezonder” leven?

Waar kun je op letten

Transvetten staan bijna nooit met naam en toenaam vermeld op de etiketten. Daarnaast worden ze erg veel gebruikt in frituurvet.
Hoe weet je wanneer je te maken hebt met transvetten?

Soms wordt het gehalte transvet apart op het etiket aangegeven. Het gebruik van (gedeeltelijk) geharde olie of vet moet altijd worden vermeld in de ingrediëntendeclaratie. Vooral bij koekjes en snacks is op die manier te zien dat transvet is gebruikt. Staat bij de ingrediënten ‘plantaardig vet, gedeeltelijk gehard’ of ‘gehydrogeneerd vet’, dan kan dit duiden op de aanwezigheid van transvet (bron: voedingscentrum).

Tevens kun je letten op de ‘Ik Kies Bewust’ logo’s op de verpakkingen (groen en blauw). Het Ik Kies Bewust-logo is bedoeld om consumenten te helpen bij het maken van een bewuste keuze voor gezond eten. De nadruk bij producten met het logo ligt op het terugdringen van suiker, zout, transvet en verzadigd vet (bron: voedingscentrum). In de snackbar of cafetaria kun je informeren welke vetten er gebruikt worden. Maar er is voor de horeca ook een project in het leven geroepen: ‘Verantwoord frituren’.

Het blauwe logo met de tekst ‘bewuste keuze’ helpt bij het maken van een bewuste keuze bij producten die niet tot de basisvoeding behoren zoals soepen, sauzen en snacks. Het logo wordt in 2011 geleidelijk op de verpakkingen ingevoerd.	Het groene logo met de tekst ‘gezondere keuze’ staat voor de gezondere keuze binnen een groep van basisproducten. Basisproducten zijn producten die veel nuttige voedingstoffen leveren zoals brood, melk en groente en fruit. Deze staan in de Schijf van Vijf.	Het logo ‘verantwoord frituren’.

Horecabedrijven die zich hebben aangesloten bij dit project voeren het bijbehorende logo op de gevel. De richtlijnen voor het mogen voeren van dit logo zijn onder andere:

• Kies voor vloeibaar frituurvet met maximaal 5 procent transvetzuren en minimaal 65 procent onverzadigde vetzuren. Deze producten zijn te herkennen aan het beeldmerk ‘Verantwoord frituren’.
• Bak frites en snacks af op maximaal 175º C.
• Bak frites tot ze goudgeel van kleur zijn, niet langer, en bak ze geen tweede keer.
• Zorg dat de thermostaat optimaal is afgesteld. Laat deze regelmatig ijken.
• Verhit frituurvet altijd langzaam, met tussenpozen van een half uur. Doe dat bij voorkeur in drie stappen: van 0-100º C, van 100-140º C en van 140-175º C.
• Ververs frituurvet tijdig.
• Filter het vet minimaal één keer per dag om kruimels en voedseldeeltjes te verwijderen.
• Vul gebruikt vloeibaar vet of gebruikte olie niet aan met nieuw vet of nieuwe olie.

bron en meer informatie: caloriechecker voor de horeca en frituren in de horeca

Waar je thuis op kunt letten

Onverzadigde vetten moet je al niet verhitten maar transvetten (geharde onverzadigde vetten) moet je zéker niet gaan verhitten. Ze vormen dan érg veel toxische stoffen en werken zelfs kankerbevorderend. Gebruik daarom voor het bakken en braden van oorsprong verzadigde vetten (ossewit, reuzel, roomboter of kokosvet) of enkelvoudig onverzadigde olie (olijfolie). De olijfolie absoluut niet warmer maken dan 160 graden. Hoge(re) temperaturen geven altijd meer oxidatie en kankerbevorderende stoffen. Plantaardige margarine of vloeibare margarine om in te bakken is eigenlijk nooit een verstandige keuze. (bron: kruidenvrouwtje)

Goedkoop = duurkoop?

Wat mij nu juist het meest tegen de borst stuit, is het feit dat transvetten het meest en in grote hoeveelheden voorkomen in de huismerken van de supermarkten. Ze worden niet of nauwelijks toegepast (minder dan 1 g) door A-merken zoals Lays, Calvé, Unilever, Croma, etc. En wat doen de meeste supermarkten tegenwoordig? Vooral de Albert Heijn is er goed in om heel veel A-merken te vervangen door hun eigen huismerk. Dat eigen huismerk is vaak veel goedkoper dan de bekende A-merken.
Steeds meer huishoudens moeten op de centen letten tegenwoordig, en alles wat goedkoper is is mooi meegenomen. Zo ook in mijn huishouden. Er is al niet zoveel te besteden en onbespoten, verse groenten en fruit is bijna onbetaalbaar voor een heel gezin en vers brood en verse vis kun je meestal ook wel op je buik schrijven. De gang naar de Natuurvoedingswinkel wordt bij elke stap steeds zwaarder en je beurs steeds lichter.
Je reikt daarom wel makkelijker naar de goedkopere producten in het schap van de super. Maar gezonder is het bepaald niet. Het is gewoon te duur om bewust gezond te leven!
Terwijl onze voeding en gezondheid op nummer één behoren te staan, zijn ze van ondergeschikt belang geraakt aan onze portemonnee.
De voedingsindustrie maalt er blijkbaar niet om, en de farmaceutische industrie wordt er blijer van.

Na van de schrik bekomen te zijn door alle E-nummers in ons voedsel is mijn lijstje nu ook aangevuld met transvetten.
Ik vraag me af hoe lang dat lijstje nog gaat worden. In Denemarken en in verschillende delen van de Verenigde Staten zijn transvetten al verboden.
Nederland heeft zo te zien nog een lange weg te gaan.
Maar één gedacht komt de laatste tijd steeds vaker bij me op:

Blijf met je vette tengels van ons voedsel en gezondheid af!

Delen/Bookmark

Geen gerelateerde berichten.